PEP binnen 72 uur
PEP is een kuur met hiv-remmers die je na een risicovolle situatie kunt gebruiken. Als je binnen 72 uur begint, verklein je de kans op besmetting aanzienlijk. Het is een noodoplossing, geen vervanging voor condooms of PrEP.
PEP binnen 72 uur: waarom snel starten cruciaal is
Stel je voor: je hebt onbeschermde seks gehad, een condoom is gescheurd of je bent in aanraking gekomen met mogelijk besmet bloed. Dan kan de schrik er flink inzitten. Zeker als je je afvraagt of je nu risico loopt op hiv. In zulke gevallen kan PEP je redding zijn. Maar er is één ding dat je altijd moet onthouden: PEP werkt alleen als je er op tijd mee begint, en dat betekent binnen 72 uur.
In dit artikel leggen we uit waarom die termijn zo belangrijk is, hoe PEP werkt, en wat je moet doen als je denkt dat je het nodig hebt.
Wat is PEP
PEP staat voor Post Exposure Profylaxe. Het is een noodbehandeling met hiv-remmende medicijnen. Deze medicijnen blokkeren het virus voordat het zich blijvend in je lichaam kan nestelen.
De kuur duurt 28 dagen en moet altijd onder begeleiding van een arts worden gestart. Het is dus geen pil die je zomaar bij de apotheek kunt halen.
Waarom de grens op 72 uur ligt
Hiv werkt razendsnel. Binnen enkele uren na blootstelling kan het virus cellen in je immuunsysteem binnendringen. Daar begint het zich te vermenigvuldigen.
Start je binnen 2 uur, dan is de kans op succes het grootst.
Binnen 24 uur is PEP nog steeds zeer effectief.
Tot uiterlijk 72 uur heeft PEP zin.
Na 72 uur is het te laat: het virus kan zich dan al hebben vastgezet.
Die grens is dus geen richtlijn maar een harde voorwaarde. Wachten betekent dat PEP zijn werk niet meer kan doen.
Hoe werkt PEP binnen 72 uur
PEP bestaat uit een combinatie van hiv-remmers. Deze medicijnen grijpen in op verschillende punten in de levenscyclus van het virus.
Ze blokkeren dat hiv zich vermenigvuldigt.
Ze voorkomen dat het virus zich blijvend vastzet in je cellen.
Ze zorgen dat je afweersysteem de kans krijgt het virus zelf op te ruimen.
Hoe eerder je begint, hoe minder tijd hiv heeft om schade aan te richten en hoe groter de kans dat PEP je beschermt.
Wanneer PEP nodig kan zijn
Niet elke situatie vraagt om PEP. Artsen maken altijd een inschatting van het risico. PEP kan nodig zijn bij:
Onbeschermde seks met iemand die hiv-positief is.
Een condoom dat gescheurd of afgegleden is bij een risicopartner.
Seksueel misbruik of verkrachting.
Contact met bloed van iemand die hiv-positief is.
Prikaccidenten in de zorg.
Er zijn ook situaties waarin PEP meestal niet nodig is, zoals orale seks of onbeschermde seks met iemand die hiv-positief is maar ondetecteerbaar.
Hoe start je met PEP
Als je denkt dat je PEP nodig hebt, wacht dan niet. Dit is wat je moet doen:
Neem direct contact op met de spoedeisende hulp, de GGD of een seksuele gezondheidskliniek.
Leg je situatie uit zodat er snel een risico-inschatting kan worden gemaakt.
Als PEP nodig is, start je meteen met de eerste dosis.
Je krijgt begeleiding en vervolgafspraken voor controles en hiv-testen.
Het is cruciaal om meteen actie te ondernemen, want uitstellen kan betekenen dat de behandeling geen effect meer heeft.
Hoe ziet de kuur eruit
De PEP-kuur duurt 28 dagen.
Je slikt dagelijks meerdere pillen.
Neem de medicijnen steeds op hetzelfde tijdstip in.
Stop nooit voortijdig, ook niet als je je goed voelt.
Na de kuur krijg je vervolgtesten om zeker te weten dat je niet besmet bent.
Bijwerkingen van PEP
Veel mensen verdragen PEP goed, maar er kunnen bijwerkingen optreden, zoals:
Misselijkheid of maagklachten
Hoofdpijn
Vermoeidheid
Diarree
Slaapproblemen
Deze klachten zijn meestal mild en verdwijnen na een paar dagen. Omdat het om een korte kuur gaat, zijn ze tijdelijk.
Hoe effectief is PEP binnen 72 uur
PEP kan de kans op hiv-besmetting drastisch verlagen, maar alleen als je op tijd begint en de kuur volledig afmaakt.
Binnen 2 uur starten = hoogste bescherming
Binnen 24 uur starten = nog steeds zeer effectief
Binnen 72 uur starten = nog zinvol, maar minder optimaal
Na 72 uur starten = geen effect meer
Daarom wordt altijd benadrukt: wacht nooit af.
Waar kun je PEP krijgen
PEP is alleen verkrijgbaar via medische professionals. Je kunt terecht bij:
Spoedeisende hulp in ziekenhuizen
GGD’s die PEP aanbieden
Seksuele gezondheidsklinieken
Het is niet te koop bij de apotheek of online.
Wat gebeurt er na PEP
Na de kuur blijf je onder controle. Je krijgt meerdere hiv-testen:
Bij de start van de kuur
Kort na afloop
Soms nog een extra test na drie maanden
Deze opvolging is nodig om 100 procent zeker te weten dat je beschermd bent gebleven.
Het verschil met PrEP
PEP wordt vaak verward met PrEP. Het verschil is duidelijk:
PEP: noodbehandeling na een risicosituatie, kuur van 28 dagen
PrEP: preventieve behandeling vooraf, bedoeld voor mensen die structureel risico lopen
Zie PEP als de brandblusser die je pakt als er brand is, en PrEP als de rookmelder die je continu beschermt.
Conclusie
PEP binnen 72 uur starten is de enige manier om een hiv-besmetting na risico te voorkomen. Hoe sneller je begint, hoe groter de kans dat de behandeling effectief is. Na 72 uur werkt PEP niet meer.
Denk je dat je risico hebt gelopen? Wacht dan niet, maar zoek direct medische hulp bij de spoedeisende hulp, de GGD of een seksuele gezondheidskliniek. Alleen zo geef je PEP de kans om te doen waarvoor het bedoeld is: hiv blokkeren voordat het je lichaam kan binnendringen.
Veel gestelde vragen over PEP binnen 72 uur
Waarom moet je PEP binnen 72 uur starten?
Omdat hiv zich snel kan nestelen in je cellen. Na 72 uur heeft PEP geen effect meer.
Hoe groot is de kans dat PEP werkt als ik op tijd begin?
Als je binnen 2 uur start is de kans het grootst. Binnen 24 uur is het nog zeer effectief, tot 72 uur nog zinvol.
Waar kan ik PEP krijgen?
Alleen bij de spoedeisende hulp, GGD of seksuele gezondheidsklinieken. Je kunt het niet bij de apotheek of online kopen.
Heb je vragen? Neem gerust contact met ons op!
Staat je vraag en antwoord er niet tussen dan kun je altijd contact met ons opnemen. Onze experts helpen je dan graag verder en adviseren je zodat jij de juiste keuze kunt maken!
“Ook als je een positieve uitslag van een andere aanbieder hebt ontvangen, helpen wij je met een effectieve behandeling”
Al ruim
kregen duidelijkheid met onze thuistesten
Al
klanten kregen
via ons een behandeling
Vergelijk en zie het verschil
GGD | Huisarts | Ikwilvanmijnsoaaf.nl | Andere aanbieders | |
|---|---|---|---|---|
Prijs | Gratis* | ± €175 | vanaf €53 | vanaf ± €85-€120** |
Thuis afnemen | ||||
Same-day levering mogelijk | varieert | |||
Uitslag snel beschikbaar | varieert (meestal later) | varieert | dezelfde dag ontvangst lab | varieert (24-72 uur) |
Behandeling bij positieve test | varieert | |||
Volledig anoniem | varieert |
* Gratis GGD-testen alleen voor risicogroepen.
** Indicatie van gangbare prijzen bij commerciële aanbieders; exacte prijs verschilt per test en aanbieder.
SOA Kennisbank
SOA-preventie
Een goede seksuele gezondheid is essentieel voor je algehele welzijn. Het betekent niet alleen het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen...
Incubatietijd en windowfase
Het begrijpen van de incubatietijd en windowfase van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) is essentieel voor betrouwbare testresultaten en effectieve preventie....
Partnerwaarschuwing
Wanneer je een positieve uitslag hebt op een SOA-test, is het niet wettelijk verplicht om je (ex-)seksuele partners te informeren....
Heb ik een SOA?
Seksueel actief zijn brengt verantwoordelijkheid met zich mee, waaronder het regelmatig testen op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s). Veel SOA’s hebben...
Heb ik Gonorroe?
Seksueel actieve jongvolwassenen lopen soms onverwachts tegen gonorroe aan, een sluimerende seksueel overdraagbare aandoening. Vraag je je af wat gonorroe...
Heb ik Hepatitis C?
Hepatitis C wordt vaak de ‘stille epidemie’ genoemd omdat veel mensen niet weten dat ze geïnfecteerd zijn. Benieuwd of je...