Bij het voorkomen van hiv hoor je steeds vaker de termen PrEP en PEP. Ze lijken op elkaar, maar betekenen iets heel anders. Toch is het voor veel mensen verwarrend: wanneer gebruik je welke? Wat is het verschil? En wat moet je doen als je denkt risico gelopen te hebben?
In dit artikel leggen we het rustig en duidelijk uit. Zodat jij weet wat je opties zijn en hoe je goed voor jezelf kunt zorgen.
Wat is PrEP?
PrEP staat voor pre-expositie profylaxe. Dat betekent: bescherming vóórdat je mogelijk in contact komt met hiv.
PrEP is een pil die je dagelijks slikt, of rond de momenten dat je seks hebt. De pil bevat hiv-remmers. Die zorgen ervoor dat het virus zich niet kan nestelen in je lichaam, ook al kom je ermee in aanraking.
Wanneer gebruik je PrEP?
PrEP is bedoeld voor mensen die een verhoogd risico lopen op hiv. Bijvoorbeeld:
Mannen die seks hebben met mannen
Mensen met wisselende sekspartners
Mensen die seks hebben zonder condoom met iemand van wie ze de hiv-status niet weten
Mensen die sekswerk doen
PrEP beschermt je dus vooraf, als onderdeel van je dagelijkse routine of net voor en na seks. Het is een vorm van zelfzorg, waarmee je op een slimme en bewuste manier voorkomt dat je hiv oploopt.
Wat is PEP?
PEP staat voor post-expositie profylaxe. Oftewel: een noodbehandeling na mogelijk contact met hiv.
Stel je voor: je hebt seks gehad zonder condoom, het condoom scheurde, of je hebt seks gehad met iemand waarvan je later hoort dat die hiv-positief is. In dat soort gevallen kan PEP voorkomen dat je hiv oploopt. Maar dan moet je er snel bij zijn.
PEP is een kuur van hiv-remmers die je 28 dagen lang moet slikken. Het onderdrukt het virus en geeft je lichaam de kans om een infectie te voorkomen.
Wanneer gebruik je PEP?
PEP wordt gebruikt in noodgevallen. Bijvoorbeeld:
Na onbeschermde seks met iemand die (mogelijk) hiv-positief is
Als een condoom scheurt bij anale of vaginale seks
Na een prik- of snijaccident met bloed van iemand met hiv
Na seksueel geweld
Let op: PEP moet binnen 72 uur gestart worden, het liefst zo snel mogelijk na het risico. Hoe eerder je begint, hoe groter de kans dat het werkt.
PrEP of PEP: de belangrijkste verschillen
| PrEP | PEP | |
|---|---|---|
| Waarvoor is het bedoeld? | Preventie vóór mogelijk hiv-contact | Noodbehandeling ná mogelijk hiv-contact |
| Wanneer neem je het? | Dagelijks of rondom seks | Binnen 72 uur na risico, 28 dagen lang |
| Werking | Voorkomt dat hiv zich kan nestelen | Voorkomt infectie na blootstelling |
| Voor wie is het geschikt? | Mensen met structureel verhoogd risico | Iedereen die onverwacht risico heeft gelopen |
| Hoe kom je eraan? | Via huisarts of GGD, soms op recept | Alleen via spoedzorg of SEH (Spoedeisende Hulp) |
Wat als je twijfelt?
Twijfel je of je PrEP of PEP nodig hebt? Of weet je niet zeker of je risico hebt gelopen? Wacht dan niet te lang en zoek hulp.
PEP werkt alleen als je er snel bij bent. Bel met je huisarts, de GGD of een spoedeisende hulp in de buurt. Ook als je denkt: “Misschien valt het wel mee.” Het is beter om voor niets te bellen dan te laat te zijn.
Bij structureel risico (bijvoorbeeld als je vaker seks hebt zonder condoom met verschillende partners) is het slim om je te laten informeren over PrEP. Dit kan via je huisarts of de GGD.
En wat met andere SOA’s?
Belangrijk om te weten: PrEP en PEP beschermen alleen tegen hiv. Niet tegen andere SOA’s zoals chlamydia, gonorroe, syfilis of hepatitis B.
Daarom blijft testen belangrijk, óók als je PrEP gebruikt. Regelmatig een SOA-thuistest doen is de makkelijkste manier om zekerheid te krijgen.
Bij Ikwilvanmijnsoaaf.nl bestel je een SOA-thuistest die bij jouw situatie past. Denk aan een 2-in-1 test, 4-in-1 of zelfs een 6-in-1 test als je extra zekerheid wilt.
Je krijgt de test discreet thuisgestuurd en kunt hem rustig afnemen waar en wanneer jij dat wilt. Je stuurt je monster terug naar ons ISO-gecertificeerde lab en krijgt snel een betrouwbaar resultaat. Bij een positieve uitslag helpen onze artsen je direct verder.
Samengevat
| Vraag | PrEP | PEP |
|---|---|---|
| Werkt het tegen hiv? | Ja | Ja |
| Werkt het tegen andere SOA’s? | Nee | Nee |
| Wanneer neem je het? | Vooraf, structureel | Na afloop, binnen 72 uur |
| Voor wie is het bedoeld? | Mensen met veel of regelmatig risico | Iedereen die onverwacht risico liep |
| Hoe krijg je het? | Via arts of GGD | Via spoedzorg, huisarts of ziekenhuis |
Jij kiest. Wij helpen.
Of je nu PrEP gebruikt, PEP nodig hebt gehad of gewoon zeker wilt weten dat je geen SOA hebt: bij ons kun je terecht.
Wij maken seksuele gezondheid toegankelijk, discreet en zonder oordeel. Je bestelt je SOA-thuistest eenvoudig online, zonder ingewikkelde vragen of wachttijden. En als je een behandeling nodig hebt, helpen we je snel verder via onze artsen en apothekers.
Want goed voor jezelf zorgen begint met weten waar je aan toe bent.
