hoe PrEP werkt bij transgender personen

PrEP is een bewezen effectieve manier om hiv te voorkomen. Steeds meer mensen maken er gebruik van, ook transgender personen. Toch leven er vaak extra vragen in deze groep. Werkt PrEP hetzelfde als bij cisgender mannen en vrouwen? Heeft hormoontherapie invloed? En zijn er speciale aandachtspunten?

In dit artikel geven we een helder overzicht van wat er bekend is, zodat je met vertrouwen en kennis een keuze kunt maken.

Werkt PrEP bij transgender personen net zo goed?

Het antwoord is ja. Onderzoek laat zien dat PrEP net zo effectief is voor transgender personen als voor cisgender personen, mits het correct wordt ingenomen. Het medicijn werkt door een stabiel niveau van de werkzame stoffen tenofovir en emtricitabine op te bouwen in het lichaam. Dit mechanisme verandert niet door je genderidentiteit.

Wat wel belangrijk is: de manier waarop het medicijn zich verspreidt in het lichaam kan enigszins verschillen afhankelijk van het gebruik van hormonen en van het soort seks dat je hebt.

Heeft hormoontherapie invloed op de werking van PrEP?

Veel transgender vrouwen en mannen gebruiken hormoontherapie als onderdeel van hun transitie. Dit roept vaak de vraag op: verminderen hormonen de werking van PrEP, of omgekeerd?

Uit wetenschappelijke studies blijkt het volgende:

• Bij transgender vrouwen die oestrogenen gebruiken lijkt de concentratie van tenofovir in het bloed iets lager te zijn. Toch is er geen bewijs dat PrEP daardoor minder effectief is. Dagelijks gebruik biedt nog steeds een hoge mate van bescherming.

• Bij transgender mannen die testosteron gebruiken zijn er geen aanwijzingen dat hormonen de werking van PrEP verminderen. De medicijnspiegels blijven hoog genoeg voor bescherming.

Kortom: hormonen en PrEP kunnen veilig samen worden gebruikt. Het is wel belangrijk om trouw te blijven aan je dosering, zodat de medicijnspiegels stabiel blijven.

Verschillen in opbouwtijd bij seks

De opbouwtijd van PrEP hangt af van het type seks:

• Anale seks: volledige bescherming na 7 dagen dagelijks gebruik.

• Vaginale seks of frontale seks (bij transgender mannen met een vagina of neovagina): volledige bescherming pas na 21 dagen dagelijks gebruik.

• Injecterend drugsgebruik: ook 21 dagen dagelijks slikken voor volledige bescherming.

On demand PrEP is alleen geschikt voor anale seks en dus meestal voor transgender vrouwen of mannen die receptieve anale seks hebben. Voor vaginale of frontale seks wordt altijd dagelijks gebruik aangeraden.

Wat als je meerdere soorten seks hebt?

Voor transgender personen kan seks variëren, afhankelijk van het lichaam en voorkeuren. Het veiligste advies is:

• Dagelijks gebruik als je zowel anale als vaginale/frontale seks hebt. Zo ben je altijd beschermd, ongeacht de situatie.

• On demand gebruik kan een optie zijn als je uitsluitend anale seks hebt en dit goed kunt plannen.

Medische controles voor transgender personen

Net als bij iedereen die PrEP gebruikt, zijn regelmatige controles belangrijk. Dit geldt zeker als je hormoontherapie volgt, omdat er extra aandacht nodig kan zijn voor je gezondheid.

Bij de start en tijdens het gebruik wordt meestal gecontroleerd:

• Hiv-test: om zeker te zijn dat je hiv-negatief bent

• Nierfunctie: omdat PrEP via de nieren wordt verwerkt

• Hepatitis B-status: PrEP werkt ook tegen dit virus

• SOA-testen: om je volledige seksuele gezondheid te bewaken

Deze controles zijn veilig te combineren met de controles die je misschien al hebt voor je hormoongebruik.

Bijwerkingen bij transgender personen

De bijwerkingen van PrEP zijn vergelijkbaar met die bij cisgender gebruikers: soms lichte maagklachten, hoofdpijn of een kleine verandering in de nierfunctie of botdichtheid. Er is geen bewijs dat transgender personen hier meer of minder gevoelig voor zijn.

Gebruik je hormonen, dan is het wel verstandig om je arts altijd op de hoogte te stellen van je PrEP-gebruik, zodat ze de combinatie goed kunnen monitoren.

Belang van regelmatig testen

PrEP beschermt alleen tegen hiv, niet tegen andere SOA’s zoals chlamydia, gonorroe, syfilis of hepatitis B. Zeker in een actieve sekssituatie blijft regelmatig testen daarom belangrijk.

Bij ikwilvanmijnsoaaf.nl bestel je eenvoudig een SOA-thuistest die past bij jouw situatie. Discreet, anoniem en vaak al binnen enkele dagen de uitslag.

Specifieke aandachtspunten voor transgender personen

1. Communicatie met zorgverleners
   Het kan spannend zijn om over seks en PrEP te praten, zeker als je transgender bent. Kies zorgverleners die ervaring hebben met transgenderzorg of zoek steun bij organisaties die hierin gespecialiseerd zijn.

2. Dosering is altijd hetzelfde
   Of je nu transgender vrouw, transgender man of non-binair bent: de standaarddosering van PrEP is voor iedereen hetzelfde.

3. Opbouwtijd goed respecteren
   Vooral bij vaginale of frontale seks is de langere opbouwtijd van 21 dagen belangrijk.

4. Geen invloed op hormonen
   Er is geen bewijs dat PrEP je hormoontherapie minder effectief maakt.

Samenvatting: hoe werkt PrEP bij transgender personen?

• PrEP is net zo effectief bij transgender personen als bij cisgender personen.

• Hormoontherapie vermindert de werking van PrEP niet.

• Bij anale seks ben je na 7 dagen dagelijks gebruik volledig beschermd.

• Bij vaginale of frontale seks duurt dit 21 dagen.

• On demand gebruik is alleen geschikt voor anale seks.

• Regelmatige hiv- en SOA-testen blijven belangrijk.

• De standaarddosering van PrEP geldt voor iedereen.

Voor transgender personen biedt PrEP dus dezelfde krachtige bescherming tegen hiv. Door rekening te houden met de opbouwtijd en trouw te blijven aan je dosering, kun je met een gerust hart genieten van een actief seksleven.