Wanneer PEP nodig?

PEP is een kuur met hiv-remmers die je na een risicovolle situatie kunt gebruiken. Als je binnen 72 uur begint, verklein je de kans op besmetting aanzienlijk. Het is een noodoplossing, geen vervanging voor condooms of PrEP.

Wanneer PEP nodig? Alles wat je moet weten over deze hiv-noodbehandeling

Soms kan een enkel moment grote gevolgen hebben voor je gezondheid. Denk aan onbeschermde seks, een condoom dat scheurt of onverwacht contact met bloed. In zulke situaties kan de vraag opeens heel urgent worden: loop ik risico op hiv?

Gelukkig bestaat er een noodbehandeling die in dit soort gevallen kan helpen: PEP. Maar wanneer is PEP eigenlijk nodig? In dit artikel leggen we uit in welke situaties PEP zinvol kan zijn, hoe je er op tijd bij kunt zijn en waarom snel handelen zo belangrijk is.

Wat is PEP precies

PEP staat voor Post Exposure Profylaxe. Het is een kuur met hiv-remmers die je moet slikken nadat je risico hebt gelopen op hiv. Het doel is te voorkomen dat het virus zich blijvend in je lichaam nestelt.

Post betekent “na”
Exposure staat voor “blootstelling”
Profylaxe betekent “voorkomen”

PEP is dus een behandeling die je ná blootstelling gebruikt om besmetting te voorkomen.

Het belang van timing

Het allerbelangrijkste bij PEP is dat je snel begint. Het virus kan zich namelijk al binnen enkele uren aan cellen in je lichaam hechten.

Het liefst start je binnen 2 uur
Binnen 24 uur is de behandeling nog steeds effectief
Na 72 uur heeft het geen zin meer om te starten

Daarom geldt: twijfel je of je risico hebt gelopen? Wacht niet, maar zoek direct medische hulp.

Situaties waarin PEP nodig kan zijn

PEP wordt niet zomaar voorgeschreven. Artsen beoordelen altijd of er sprake is van een hoog risico op hiv. Dit zijn de meest voorkomende situaties waarin PEP wordt aangeraden:

Onbeschermde seks met iemand met hiv

Als je seks hebt zonder condoom met een partner die hiv-positief is en geen ondetecteerbare status heeft, kan PEP noodzakelijk zijn.

Een gescheurd of afgegleden condoom

Condooms bieden goede bescherming, maar soms gaat er iets mis. Scheurt of glijdt een condoom af bij een risicopartner, dan kan PEP zinvol zijn.

Seksueel misbruik of verkrachting

Bij seksueel geweld is er vaak sprake van onbeschermd contact en een groot risico. In zulke gevallen wordt PEP vrijwel altijd aangeboden, naast andere zorg.

Contact met besmet bloed

Kom je in contact met bloed van iemand die hiv-positief is, bijvoorbeeld via een wond, dan kan PEP nodig zijn.

Prikaccidenten

Dit gebeurt vooral in de zorg. Denk aan een verpleegkundige die zich prikt aan een naald die net bij een hiv-positieve patiënt is gebruikt.

Situaties waarin PEP meestal niet nodig is

Niet elk moment van onzekerheid betekent dat PEP zinvol is. Voorbeelden van situaties waarin PEP meestal niet nodig is:

Orale seks: het risico op hiv is hier heel klein
Contact met zweet, tranen of speeksel: hiv wordt niet via deze lichaamsvloeistoffen overgedragen
Onbeschermde seks met iemand die hiv-positief is maar ondetecteerbaar: in dat geval kan hiv niet worden doorgegeven

Een arts beoordeelt altijd je specifieke situatie en geeft passend advies.

“Met de billen bloot bij de dokter, of een SOA-test halen in een overvolle apotheek? Dat moet toch anders kunnen!”

0 +

Hoe ziet een PEP-behandeling eruit

Als blijkt dat PEP nodig is, start je direct met een kuur van hiv-remmers.

De behandeling duurt 28 dagen
Je neemt dagelijks meerdere pillen
Het is cruciaal om deze op vaste tijden in te nemen

Tijdens en na de behandeling word je medisch begeleid. Vaak wordt er bloedonderzoek gedaan om je gezondheid te volgen en te controleren of de behandeling werkt.

Bijwerkingen van PEP

PEP is meestal goed te verdragen, maar kan bijwerkingen geven zoals:

Misselijkheid of maagklachten
Hoofdpijn
Vermoeidheid
Diarree
Slaapproblemen

Deze klachten zijn meestal tijdelijk en verdwijnen vaak na enkele dagen.

Hoe effectief is PEP

Als je op tijd start en de kuur volledig afmaakt, is PEP zeer effectief in het voorkomen van hiv. Toch is er nooit een 100 procent garantie. Daarom blijft het belangrijk om condooms te gebruiken en andere preventieve maatregelen te nemen.

Waar kun je PEP krijgen

PEP is niet verkrijgbaar bij de gewone apotheek of via internet. Je kunt het alleen krijgen bij:

De spoedeisende hulp van ziekenhuizen
GGD’s die PEP aanbieden
Seksuele gezondheidsklinieken

Bel altijd vooraf en leg je situatie uit. Zo word je snel beoordeeld en kun je direct beginnen.

Kosten en vergoeding

De kosten voor PEP verschillen per situatie.

Bij beroepsmatige incidenten, zoals prikaccidenten in de zorg, worden de kosten meestal vergoed
Bij persoonlijk risico, bijvoorbeeld na onbeschermde seks, kan het zijn dat je zelf een deel betaalt, afhankelijk van je zorgverzekering

Gezondheid staat altijd voorop, dus laat kosten geen reden zijn om niet te starten.

Het verschil tussen PEP en PrEP

PEP en PrEP lijken qua naam op elkaar, maar hebben een andere functie.

PEP is een noodbehandeling na een risicosituatie
PrEP is een preventieve behandeling die je van tevoren gebruikt als je structureel risico loopt

PEP is dus de brandblusser na brand, terwijl PrEP de rookmelder is die constant beschermt.

Wat te doen na een PEP-kuur

Na 28 dagen stopt de behandeling, maar de controles gaan door. Je krijgt meerdere hiv-testen:

Direct bij de start van de kuur
Kort na afloop van de kuur
Soms nogmaals na drie maanden

Zo weet je zeker of je beschermd bent gebleven. Tijdens deze periode kan een arts ook advies geven over hoe je in de toekomst risico’s kunt vermijden.

Conclusie

PEP is nodig in situaties waarin er een reëel risico is op hiv, zoals onbeschermde seks met een hiv-positieve partner, een gescheurd condoom of contact met besmet bloed. De behandeling werkt alleen als je er snel mee begint, het liefst binnen 2 uur en uiterlijk binnen 72 uur.

PEP is een noodbehandeling, geen vervanging voor condooms of PrEP. Zie het als een vangnet dat levens kan redden als er iets onverwachts gebeurt.

Twijfel je of je risico hebt gelopen? Wacht niet, maar neem direct contact op met een arts of kliniek. Alleen dan weet je zeker of PEP voor jou nodig is.

Veel gestelde vragen over wanneer PEP nodig

In welke situaties wordt PEP aangeraden?

PEP wordt vooral aangeraden na onbeschermde seks met een hiv-positieve partner, een gescheurd condoom of contact met mogelijk besmet bloed.

Hoe snel moet ik beginnen met PEP?

Bij voorkeur binnen 2 uur, maar uiterlijk binnen 72 uur. Daarna heeft PEP geen zin meer.

Is PEP altijd nodig na onbeschermde seks?

Nee, alleen wanneer er daadwerkelijk een risico op hiv is. Een arts beoordeelt dit op basis van jouw situatie.

Heb je vragen? Neem gerust contact met ons op!

Staat je vraag en antwoord er niet tussen dan kun je altijd contact met ons opnemen. Onze experts helpen je dan graag verder en adviseren je zodat jij de juiste keuze kunt maken!

“Ook als je een positieve uitslag van een andere aanbieder hebt ontvangen, helpen wij je met een effectieve behandeling”

Al ruim

0 +

kregen duidelijkheid met onze thuistesten

0 +

klanten kregen
via ons een behandeling

Vergelijk en zie het verschil

	GGD	Huisarts	Ikwilvanmijnsoaaf.nl	Andere aanbieders
Prijs	Gratis*	± €175	vanaf €53	vanaf ± €85-€120**
Thuis afnemen
Same-day levering mogelijk				varieert
Uitslag snel beschikbaar	varieert (meestal later)	varieert	dezelfde dag ontvangst lab	varieert (24-72 uur)
Behandeling bij positieve test				varieert
Volledig anoniem				varieert

* Gratis GGD-testen alleen voor risicogroepen.
** Indicatie van gangbare prijzen bij commerciële aanbieders; exacte prijs verschilt per test en aanbieder.

Wanneer PEP nodig?