Risicofactoren voor HPV en baarmoederhalskanker

Een HPV-infectie is iets wat veel mensen in hun leven oplopen, vaak zonder het te weten. In de meeste gevallen ruimt het lichaam het virus vanzelf op. Toch zijn er situaties waarin het virus langer blijft zitten en op de lange termijn celveranderingen kan veroorzaken. Die veranderingen kunnen leiden tot baarmoederhalskanker.

De kans op het krijgen van zo’n hardnekkige HPV-infectie – en het ontwikkelen van kanker – is groter bij bepaalde risicofactoren. In dit artikel zetten we deze risicofactoren op een rij. Zo krijg je meer grip op je gezondheid en weet je wanneer testen extra verstandig is.

Wat is HPV en waarom is het zo belangrijk?

HPV staat voor humaan papillomavirus. Er bestaan meer dan honderd typen, waarvan ongeveer veertig via seksueel contact worden overgedragen. De meeste infecties verlopen zonder klachten. Maar bij een klein deel blijft het virus actief in het lichaam en kan het afwijkingen in de cellen veroorzaken. Dat gebeurt vooral in de baarmoederhals, maar ook in de anus, penis, mond en keel.

Langdurige infectie met bepaalde hoogrisico HPV-types kan op termijn leiden tot baarmoederhalskanker. Daarom is het belangrijk om te weten of je risico loopt én hoe je kunt controleren of je besmet bent.

Risicofactor 1: Seksuele activiteit en partnerwissels

Hoe vaker je van seksuele partner wisselt, hoe groter de kans op een HPV-besmetting. Dit komt doordat HPV zich via huid-op-huidcontact tijdens seks verspreidt – zelfs met condoomgebruik. Ook als je seksuele partner zelf meerdere eerdere partners had, neemt je eigen risico toe, zelfs zonder dat je dat merkt.

Risicofactor 2: Een verzwakt immuunsysteem

Een gezond immuunsysteem ruimt een HPV-infectie vaak vanzelf op. Maar als je afweer minder sterk is – bijvoorbeeld door een ziekte zoals hiv, of door medicatie na een transplantatie – kan het virus langer in je lichaam blijven. Dit verhoogt de kans op het ontwikkelen van afwijkende cellen.

Risicofactor 3: Roken

Roken beïnvloedt de afweer in het slijmvlies van de baarmoederhals. Hierdoor kan het lichaam minder goed reageren op een HPV-infectie. Vrouwen die roken hebben aantoonbaar meer kans op het ontwikkelen van CIN (voorstadia van baarmoederhalskanker) dan niet-rokers.

Risicofactor 4: Leeftijd

Hoewel HPV op elke leeftijd kan worden opgelopen, komen langdurige infecties vaker voor vanaf het dertigste levensjaar. Jongere vrouwen raken vaak besmet, maar hun lichaam ruimt het virus meestal snel op. Naarmate je ouder wordt, neemt het vermogen van het lichaam om het virus kwijt te raken af.