Syfilis vs. Hiv: twee ernstige soa’s met een ander verloop

Als het om soa’s gaat, denken veel mensen al snel aan chlamydia of gonorroe. Maar er zijn ook soa’s die ernstiger zijn en je gezondheid op de lange termijn diep kunnen beïnvloeden. Twee daarvan zijn syfilis en hiv. Ze worden vaak in één adem genoemd, maar toch verschillen ze sterk van elkaar.

In dit artikel leggen we de belangrijkste verschillen uit: de symptomen, de besmettelijkheid, de behandeling en vooral waarom vroeg testen cruciaal is. Want hoe eerder je weet waar je aan toe bent, hoe beter je je gezondheid kunt beschermen.

Wat is syfilis?

Syfilis is een bacteriële soa die wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. Het is een van de oudste bekende soa’s en kan verschillende stadia doorlopen als het niet wordt behandeld.

• Eerste stadium: vaak een klein, pijnloos zweertje op de plek waar de bacterie is binnengekomen (bijvoorbeeld penis, vagina, anus of mond). Omdat het zweertje geen pijn doet, wordt het vaak genegeerd.

• Tweede stadium: huiduitslag, vlekken op handpalmen of voetzolen, koorts, opgezwollen lymfeklieren en vermoeidheid.

• Latente stadium: de bacterie verdwijnt tijdelijk uit beeld, zonder klachten, maar blijft in je lichaam aanwezig.

• Derde stadium: jaren later kan syfilis ernstige schade veroorzaken aan organen, hersenen en het zenuwstelsel.

Het goede nieuws: syfilis is goed te behandelen met antibiotica, meestal penicilline. Maar dan moet je er wél op tijd bij zijn.

Wat is hiv?

Hiv staat voor humaan immunodeficiëntievirus. Dit virus tast het afweersysteem aan en kan onbehandeld leiden tot aids. Anders dan syfilis gaat hiv niet vanzelf over en is het niet te genezen, maar wél goed te behandelen.

Symptomen van hiv verschillen per fase:

• Acute fase (2 tot 6 weken na besmetting): griepachtige klachten zoals koorts, keelpijn, huiduitslag en opgezwollen klieren. Deze klachten worden vaak verward met een gewone griep.

• Latente fase: hiv kan jarenlang “stil” aanwezig zijn zonder duidelijke klachten. Intussen richt het virus wel schade aan aan je afweersysteem.

• Aidsfase: zonder behandeling kan het immuunsysteem zo verzwakken dat je vatbaar wordt voor ernstige infecties en tumoren.

Met de huidige medicijnen (antiretrovirale therapie, ART) kunnen mensen met hiv gelukkig een vrijwel normaal leven leiden. Hoe eerder de behandeling start, hoe beter de vooruitzichten.

Overeenkomsten tussen syfilis en hiv

Hoewel het verschillende ziekten zijn, hebben syfilis en hiv een aantal overeenkomsten:

• Overdracht: beide worden overgedragen via onbeschermde seks (vaginaal, anaal of oraal). Ook via bloed-bloed contact is overdracht mogelijk.

• Geen klachten in het begin: zowel syfilis als hiv kan in het begin nauwelijks of vage klachten geven.

• Langdurige gevolgen: onbehandeld kunnen beide ernstige schade veroorzaken.

• Testen is essentieel: omdat klachten vaak vaag zijn, is een test de enige manier om zekerheid te krijgen.

Verschillen tussen syfilis en hiv

• Oorzaak: syfilis is een bacterie, hiv is een virus.

• Behandeling: syfilis wordt genezen met antibiotica, hiv is niet te genezen maar wel onder controle te houden met medicijnen.

• Verloop: syfilis kent verschillende stadia, hiv blijft levenslang aanwezig maar kan met medicijnen onderdrukt worden.

• Besmettelijkheid: syfilis is vooral besmettelijk in de eerste twee stadia, hiv kan vanaf het begin worden overgedragen, maar iemand die succesvol behandeld wordt en een ondetecteerbare virale lading heeft (U=U: Undetectable = Untransmittable) geeft het virus niet meer door.

Waarom vroeg testen cruciaal is

Bij zowel syfilis als hiv geldt: hoe eerder je weet dat je het hebt, hoe beter.

• Bij syfilis: hoe sneller je antibiotica krijgt, hoe kleiner de kans op blijvende schade en hoe sneller je anderen kunt beschermen.

• Bij hiv: een vroege start met medicatie houdt je afweersysteem sterk, voorkomt aids en verkleint de kans dat je het virus overdraagt.

Het probleem is dat beide soa’s in het begin vaak geen duidelijke klachten geven. Daarom is het belangrijk om niet te wachten tot je iets merkt, maar jezelf te laten testen als je risico hebt gelopen.

Hoe test je op syfilis en hiv?

Een test is vaak eenvoudig:

• Syfilis: via een bloedonderzoek kan de bacterie worden opgespoord.

• Hiv: ook dit wordt getest via bloed. Moderne tests zijn betrouwbaar na 6 weken, soms eerder.

Bij Ikwilvanmijnsoaaf.nl kun je een uitgebreide thuistest bestellen waarmee je zowel op syfilis als hiv kunt testen. Je neemt zelf een bloedmonster af met een simpele vingerprik. Het monster gaat naar ons ISO-gecertificeerde laboratorium en binnen enkele dagen heb je de uitslag.

Is de uitslag positief, dan staan onze BIG-geregistreerde artsen direct voor je klaar. Samen met betrouwbare apothekers zorgen we dat je de juiste behandeling of begeleiding krijgt.

Wanneer moet je je laten testen?

• Na onbeschermde seks met een nieuwe of wisselende partner.

• Als je partner positief getest is op syfilis of hiv.

• Bij klachten zoals zweertjes, huiduitslag of griepachtige verschijnselen na risicoseks.

• Als je tot een risicogroep behoort, zoals mannen die seks hebben met mannen.

• Als je gewoon zeker wilt zijn van je gezondheid.

De rol van preventie

Voorkomen blijft altijd beter dan genezen of behandelen. Enkele belangrijke tips:

• Gebruik condooms bij vaginale, anale én orale seks.

• Deel geen naalden of andere materialen waarbij bloedcontact mogelijk is.

• Laat je regelmatig testen als je wisselende contacten hebt.

• Maak hiv bespreekbaar: steeds meer mensen met hiv hebben een ondetecteerbaar virus en kunnen het niet meer overdragen.

Conclusie

Syfilis en hiv zijn beide ernstige soa’s, maar ze verlopen anders. Syfilis is een bacteriële infectie die volledig te genezen is met antibiotica, terwijl hiv een virus is dat je niet kunt genezen maar wel goed onder controle kunt houden met medicijnen.

Wat ze gemeen hebben, is dat ze in het begin vaak geen duidelijke klachten geven. Dat maakt testen onmisbaar. Want alleen zo krijg je zekerheid en kun je tijdig behandeld worden.

Met een thuistest van Ikwilvanmijnsoaaf.nl weet je snel waar je aan toe bent. Discreet, betrouwbaar en begeleid door professionals. Zo bescherm je jezelf én je partner en houd je je gezondheid in eigen hand.