Syfilis Risicogroepen Overzicht

Bij Ikwilvanmijnsoaaf.nl merk ik dat veel mensen denken dat syfilis vooral “bij anderen” voorkomt. In werkelijkheid kan iedereen die seksueel actief is syfilis oplopen. Toch zijn er groepen en situaties waarin het risico aantoonbaar hoger is. In dit overzicht leg ik helder uit wie extra risico loopt, waarom dat zo is, welke signalen je in de gaten houdt en hoe vaak testen verstandig is. Ik doe dat in begrijpelijke taal, met aandacht voor discretie en zorg. Mijn vaste boodschap blijft: zekerheid krijg je alleen door te testen.

Waarom sommige groepen meer risico hebben

Syfilis wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. Overdracht gebeurt via direct contact met een wondje of vochtig plekje op huid of slijmvlies, tijdens vaginale, anale of orale seks. Of je risico hoger is, hangt af van twee dingen: het gedrag dat de kans op overdracht vergroot en de netwerken waarin de infectie vaker voorkomt. Als in jouw netwerk syfilis vaker circuleert, stijgt de kans dat je het tegenkomt, ook bij dezelfde handelingen.

Mannen die seks hebben met mannen

Binnen deze groep is de kans op syfilis statistisch hoger. Dat komt door meerdere factoren die vaak samenkomen:

• Seks zonder condoom of inconsistent gebruik

• Wisselende of anonieme partners, bijvoorbeeld via apps

• Groepsseks of langere sessies, waardoor de kans op kleine wondjes toeneemt

• Overlap met andere SOA’s die slijmvliezen kwetsbaarder maken

Testadvies
Test laagdrempelig. Bij wisselende partners raad ik een periodieke SOA-Test aan, bijvoorbeeld elke drie maanden, en altijd bij klachten of na een risicomoment. Overweeg een combinatiepakket met syfilis, gonorroe, chlamydia en hiv voor een volledig beeld.

Mensen met meerdere of wisselende partners

Hoe meer partners, hoe groter de kans op een ontmoeting met iemand die besmettelijk is. Daar komt bij dat je niet altijd weet of er wondjes of plekjes aanwezig zijn, zeker bij orale seks.

Testadvies
Plan routine. Bijvoorbeeld elk kwartaal testen als je vaak wisselende contacten hebt, en altijd drie weken na een risicomoment voor syfilis, omdat de Syfilis SOA-Test dan het meest betrouwbaar is. Test eerder bij klachten en herhaal vervolgens voor zekerheid.

Partners van iemand met een positieve SOA-test

Als je partner positief test op syfilis of een andere SOA, dan is jouw risico automatisch hoger, ook als je zelf niets merkt. Een sjanker is vaak klein en pijnloos en kan makkelijk gemist worden.

Testadvies
Test zo snel mogelijk en volg het advies voor een herhalingstest na drie tot vier weken als de eerste test negatief was maar het risicomoment recent. Laat je niet misleiden door het verdwijnen van een wondje, want de bacterie kan blijven.

Sekswerkers en klanten

In deze netwerken is de kans groter dat je iemand ontmoet met een besmettelijke infectie, simpelweg omdat er meer seksuele contacten zijn in korte tijd. Condoomgebruik verkleint het risico, maar dekt niet altijd plekjes buiten het condoomgebied af.

Testadvies
Regelmatig testen is verstandig, bijvoorbeeld maandelijks of per kwartaal, afhankelijk van het aantal contacten. Test direct bij klachten of na onbeschermde seks. Een brede set met meerdere SOA’s geeft snel overzicht.

Mensen met een eerdere SOA of eerdere syfilis

Wie eerder een SOA had, loopt vaker opnieuw risico. Dat komt niet omdat je afweer “zwakker” is, maar omdat je gedrag en je netwerk de kans op blootstelling vergroten. Ook na succesvolle behandeling kun je syfilis opnieuw oplopen.

Testadvies
Blijf testen volgens je risicoprofiel. Na behandeling van syfilis kan een arts adviseren wanneer je controleert of alles weg is. Bij nieuwe risico’s test je opnieuw.

Mensen met hiv of in netwerken waar hiv vaker voorkomt

Bij hiv kan de kans op overdracht van andere SOA’s hoger zijn door kwetsbaarder slijmvlies en overlappende netwerken. Andersom kan een actieve SOA de kans op overdracht van hiv vergroten. Daarom worden syfilis en hiv vaak samen getest.

Testadvies
Kies voor gecombineerde SOA-Testen. Test laagdrempelig bij klachten, na risicomomenten en periodiek volgens het advies van je behandelaar of arts.

Mensen die drugs of alcohol gebruiken rond seks

Middelengebruik kan de remming verlagen en leidt vaker tot seks zonder condoom of tot langere sessies waarbij kleine wondjes ontstaan. Ook het correct en tijdig gebruiken van bescherming lukt soms minder goed.

Testadvies
Plan vaste testmomenten, bijvoorbeeld elke drie maanden, en test extra als je je een risicomoment herinnert. Eerlijk zijn naar jezelf helpt: routine voorkomt uitstel.

Reizigers en mensen met partners uit regio’s met hogere prevalentie

In sommige regio’s komt syfilis vaker voor. Als je recent seks had in zo’n gebied of met iemand uit een netwerk met hogere prevalentie, dan stijgt je kans, ook als je verder dezelfde keuzes maakt.

Testadvies
Test na terugkeer op tijd: voor syfilis vanaf drie weken na het laatste contact. Overweeg een breed panel als je niet precies weet welke risico’s je hebt gelopen.

Mensen in detentiesituaties of met beperkte toegang tot zorg

Wanneer testen en zorg minder toegankelijk zijn, blijven infecties langer onopgemerkt circuleren. Daardoor stijgt het risico in het netwerk. Schaamte, stigma of praktische drempels spelen vaak mee.

Testadvies
SOA-thuistest biedt uitkomst. Je test privé, in eigen tijd, zonder afspraak. Bestel op tijd, zodat je bij een risicomoment direct kunt afnemen op het juiste moment.

Vrouwen die zwanger zijn of willen worden

Syfilis kan via de placenta worden overgedragen. Daarom adviseer ik bij zwangerschap of kinderwens laagdrempelig testen, ook zonder klachten. Tijdige behandeling beschermt jou en je baby.

Testadvies
Test direct bij twijfel, herhaal volgens medisch advies en volg het behandelplan nauwkeurig. Bij Ikwilvanmijnsoaaf.nl krijg je begeleiding door BIG geregistreerde artsen.